డీప్ వెయిన్ థ్రాంబోసిస్ - లక్షణాలు, కారణాలు, రకాలు, సమస్యలు, చికిత్స, నివారణ

English

DVT - deep vein thrombosis meaning in telugu

రక్తం గడ్డకట్టడాన్ని "థ్రాంబస్" అని పిలుస్తారు, అదేవిధంగా రక్త గడ్డలను "థ్రాంబి" అని అంటారు. డీప్ వెయిన్ థ్రాంబోసిస్ (DVT) వల్ల శరీరంలోని ప్రధాన సిరల్లో ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ చోట్ల రక్తం గడ్డలు కట్టడం జరుగుతుంది. ఇది దిగువ అవయవాలలో (కాళ్ళు లేదా తొడలలో) ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది.

గడ్డకట్టడం వల్ల సిరల్లో రక్త ప్రవాహం అనేది పూర్తిగా లేదా పాక్షికంగా పరిమితం చేయబడుతుంది, దీని వలన కొంతమంది రోగులలో నొప్పి, వాపు, అసౌకర్యం, మరియు రంగు మారడం జరుగుతుంది. ఆ ప్రభావిత ప్రాంతంలో చర్మం అనేది ఎరుపు రంగులోకి మారడం వల్ల వెచ్చని అనుభూతి కలుగుతుంది. రక్తగడ్డ చిన్న భాగాలుగా విడిపోయి, రక్త ప్రవాహం ద్వారా ఊపిరితిత్తులకు వెళితే, అది పల్మనరీ ఎంబోలిజం (PE)కి దారితీస్తుంది.

Deep Vein Thrombosis - DVT symptoms in telugu

డీప్ వెయిన్ థ్రాంబోసిస్ యొక్క కొన్ని లక్షణాలు ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:

• కాళ్లలో కొట్టినట్టు లేదా పోటు లాంటి నొప్పి కలగడం 
• కాలులో వాపు (కొన్ని సార్లు రెండు కాళ్లలో కూడా వాపు వస్తుంది)
• నొప్పి ప్రాంతంలో చర్మం వెచ్చగా ఉండటం 
• ప్రభావిత ప్రాంతం చుట్టూ ఎరుపు లేదా నల్లబడిన చర్మం (నలుపు లేదా గోధుమ రంగు చర్మం ఉన్న వ్యక్తులలో ఇది కనిపించకపోవచ్చు)
• తాకినప్పుడు బాధాకరమైన నొప్పి రావడం 

పైన పేర్కొన్న లక్షణాలతో పాటు శ్వాస ఆడకపోవడం (డిస్ప్నియా), ఛాతి నొప్పిని గనుక ఎదుర్కొంటుంటే, ఆ రోగి వెంటనే వైద్యుడిని సంప్రదించి త్వరతగితన చికిత్స తీసుకోవాలి.

పల్మనరీ ఎంబోలిజం (PE): రక్తగడ్డ చిన్న భాగాలుగా విడిపోయి, రక్త ప్రవాహం ద్వారా ఊపిరితిత్తులకు వెళితే, అది పల్మనరీ ఎంబోలిజం (PE)కి దారితీస్తుంది. గడ్డ పరిమాణం గనుక చిన్నగా ఉండి, సరైన సమయంలో చికిత్స తీసుకుంటే ఈ స్థితిని నివారించవచ్చు.

ఈ రక్తగడ్డ పెద్దదై, ఊపిరితిత్తులకు గనుక రక్తసరఫరాను అవరోధం కలిగిస్తే చివరికి మరణానికి దారితీస్తుంది. పల్మనరీ ఎంబోలిజం (PE) ఈ క్రింది వాటికి కారణం కావచ్చు:

• శ్వాస తీసుకునేటప్పుడు ఇబ్బంది కలగటం
• అరిథ్మియా (క్రమరహిత హృదయ స్పందనలు)
• ఆంజినా (ఛాతీలో నొప్పి కలగడం)
• హేమోప్టిసిస్ (దగ్గినప్పుడు రక్తం పడడం)
• తక్కువ రక్తపోటు
• మైకము (తల తిరగటం లేదా తేలికపాటి మూర్ఛ)

గమనిక: DVT ఉన్నవారిలో మూడింట ఒక వంతు మందిలో పోస్ట్-థ్రాంబోటిక్ సిండ్రోమ్ (PTS) అనే దీర్ఘకాలిక ఆరోగ్య సమస్య ఉత్పన్నమవుద్ది. ఈ పోస్ట్-థ్రాంబోటిక్ (PTS) సిండ్రోమ్ అనేది ఎడీమా, అసౌకర్యం, చర్మం రంగు మారడం లేదా ఎరుపు రంగుకు మరియు ఇతర సమస్యలకు దారితీస్తుంది. ఇది చర్మాన్ని సెల్యులైటిస్‌కు దారితీసేలా అనుమతిస్తుంది, ఈ ఇన్ఫెక్షన్ రక్త ప్రసరణలోకి ప్రవేశించి సెప్సిస్ మరియు మరణానికి దారితీస్తుంది.

ఈ డీప్ వెయిన్ థ్రాంబోసిస్ గుండెపోటు లేదా స్ట్రోక్‌కు కారణం కాదు. శరీరం అనేది గుండె ధమనుల ద్వారా ఆక్సిజన్ అధికంగా ఉండే రక్తాన్ని తీసుకొంటుంది. ఈ గుండెపోటులు మరియు స్ట్రోక్‌లు గుండె ధమనిలో రక్తం గడ్డకట్టడం ద్వారా సంభవించవచ్చు.

Deep Vein Thrombosis - DVT causes in telugu

డీప్ వెయిన్ థ్రాంబోసిస్ అనేది క్రింద పేర్కొన్న ప్రమాద కారకాల్లో ఏదైనా ఒకదాని నుంచి సంభవించే అవకాశం ఉంది. అయినప్పటికీ, వీటికి మాత్రమే పరిమితం కాదు.

• 60 కంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉండటం. 
• మంచం మీద ఎక్కువ సమయం ఉండటం లేదా ప్రయాణంలో కదలకుండా కూర్చోవడం వల్ల సంభవించవచ్చు.
• చాలా కాలంగా సిరలకి కాథెటర్ (శరీరంలోకి సెలైన్లు పంపించే గొట్టం) కలిగి ఉండటం.
• ఊబకాయం.
• పాలీసైథేమియా (ఎముక మజ్జ ద్వారా చాలా రక్త కణాలు ఉత్పత్తి అవుతాయి).
• గత ఆరు నెలల్లో గర్భం దాల్చడం లేదా ప్రసవం అవ్వడం.
• ఇటీవలి శస్త్రచికిత్సల తర్వాత తుంటి, పొత్తికడుపు లేదా కాళ్లలో పగుళ్లు ఏర్పడటం.

Deep Vein Thrombosis - DVT risk factors in telugu

డీప్ వెయిన్ థ్రాంబోసిస్ వ్యాధికి ప్రమాద కారకాలు ఈ క్రింది విదంగా ఉన్నాయి:

• సాధారణ ప్రమాద కారకాలు
• గడ్డకట్టడానికి సంబంధించిన ప్రమాద కారకాలు
• సహజమైన ప్రమాద కారకాలు
• సంభావ్య ప్రమాద కారకాలు 

సాధారణ ప్రమాద కారకాలు

• ఆపరేషన్లు, అనస్థీషియా, అదేవిధంగా ఎక్కువ రోజులు బెడ్ రెస్ట్‌లు తీసుకోవడం, ఫ్లైట్‌లలో దూర ప్రయాణాలు తరుచుగా చేయడం వంటి కదలిక లేని పరిస్థితుల వల్ల రక్త ప్రసరణ తగ్గి DVT రావచ్చు.
• స్టెనోసిస్ (మార్గసంకోచం), పుట్టుకతో పిండంలో వచ్చే అసాధారణ మార్పులు, లేదా నియోప్లాజమ్ (కణజాలం యొక్క అసాధారణ పెరుగుదల) లేదా గర్భం కారణంగా సిరల్లో రక్తపోటు పెరిగి DVT రావచ్చు.
• పరిధీయ సిరల్లో కాథెటర్స్ చొప్పించడం, ట్రామా (గాయం), సర్జరీ, మునుపటి DVT వ్యాధి లేదా సిరల ద్వారా డ్రగ్స్ని చొప్పించడం వల్ల సిరకు గాయం జరిగి DVT రావచ్చు.
• పాలీసైథేమియా రుబ్రా వెరా (ఎముక మజ్జ అధిక రక్త కణాలను ఉత్పత్తి చేయడం), థ్రోంబోసైటోసిస్ (శరీరం ద్వారా చాలా ప్లేట్‌లెట్‌లను ఉత్పత్తి చేయడం) లేదా డీహైడ్రేషన్ కారణంగా పెరిగిన రక్త స్నిగ్ధత వల్ల DVT రావచ్చు.
• సిరలలో మార్పులు ద్వారా థ్రాంబోసిస్‌ రావచ్చు.

గడ్డకట్టడానికి సంబంధించిన ప్రమాద కారకాలు

• C మరియు S యాంటీకోగ్యులేషన్ ప్రోటీన్లు (గడ్డకట్టడానికి బాధ్యత వహించే గ్లైకోప్రొటీన్లు), యాంటిథ్రాంబిన్ III (గడ్డకట్టే కారకం) లేదా ఫ్యాక్టర్ V లీడెన్ మ్యుటేషన్ (గడ్డకట్టే కారకం) మొదలైన జన్యుపరమైన లోపాల వల్ల డీప్ వీన్ థ్రాంబోసిస్‌ రావచ్చు.
• వాస్కులైటిస్ (రక్తనాళాల వాపు), సిస్టమిక్ లూపస్ ఎరిథెమాటోసస్ (ఆటోఇమ్యూన్ ఇన్‌ఫ్లమేటరీ డిసీజ్), ఆల్టర్డ్ లూపస్ యాంటీకోగ్యులెంట్ (ఇమ్యునోగ్లోబులిన్‌లు), ఇన్‌ఫ్లమేటరీ పేగు వ్యాధి (జీర్ణ వాహిక వాపు), నెఫ్రోటిక్ సిండ్రోమ్ (మూత్రపిండాల ద్వారా ప్రొటీన్లు ఎక్కువగా విసర్జించబడటం) వల్ల కలిగే నష్టాలు , సెప్సిస్ (ప్రాణాంతక ఇన్ఫెక్షన్), మయోకార్డియల్ ఇన్ఫార్క్షన్ (గుండెపోటు), గుండె వైఫల్యం, రక్తపోటు, మధుమేహం, కాలిన గాయాలు, నోటి ద్వారా హార్మోన్ల మందులు తీసుకోవడం, ధూమపానం మొదలైనవి డీప్ వెయిన్ థ్రాంబోసిస్‌ను కలిగించవచ్చు. 

సహజమైన ప్రమాద కారకాలు: శస్త్రచికిత్స, క్రిటికల్ కేర్ అడ్మిషన్, డీహైడ్రేషన్ (నిర్జలీకరణం), క్యాన్సర్, ఊబకాయం, గర్భం, వయోభారం మొదలైనవి.

సంభావ్య ప్రమాద కారకాలు: సాధారణ మత్తుమందులతో శస్త్రచికిత్స, హాస్పిటలైజేషన్ (చాల రోజులు హాస్పిటల్లో ఉండి చికిత్స తీసుకోవడం ), సిజేరియన్ విభాగం (కోత ద్వారా శిశువు జనన ప్రక్రియ), హార్మోన్ పునఃస్థాపన చికిత్స, గర్భం మరియు పెరిపార్టమ్ పీరియడ్ (పుట్టిన కొద్దిసేపటి ముందు లేదా ఆ సమయంలో, లేదా వెంటనే), దిగువ అంత్య భాగాలకు గాయం మొదలైనవి.

Deep Vein Thrombosis - DVT complications in telugu

అంతర్గత సిరల్లో రక్తం గడ్డ కట్టడం వల్ల వచ్చే సమస్యలు ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:

• ప్రతిస్కంధకాలను (యాంటి-కొగ్యులెంట్ మందులను) ఉపయోగించడం వల్ల రక్తస్రావం అవడం.
• పల్మనరీ ఎంబోలిజం (ఊపిరితిత్తుల ధమనులు నిరోధించబడటం).
• పోస్ట్-థ్రోంబోటిక్ సిండ్రోమ్ మొదలైనవి.

కింది వర్గాలు వ్యాధి యొక్క తీవ్రతను వివరిస్తాయి:

• ప్రేరేపించేవి: పొందిన పరిస్థితుల ఫలితంగా (క్యాన్సర్, నోటి గర్భనిరోధకాలు, గాయం, నిశ్చలత మరియు ఊబకాయం వంటివి)
• ప్రేరేపించబడనివి: ఎండోజెనస్ లేదా ఇడియోపతిక్ (తెలియని) కారణాల వల్ల, ప్రతిస్కందకం ఆగిపోయినట్లయితే పునరావృతమయ్యే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
• ప్రాక్సిమల్: మోకాలిపై ఫెమోరల్ సిరలను ప్రభావితం చేస్తుంది; తద్వారా పల్మనరీ ఎంబోలి వంటి పరిణామాలు వచ్చే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంది.
• డిస్టల్: మోకాలి క్రింద ఫెమోరల్ సిరలను ప్రభావితం చేస్తుంది.